Kazerne Panquin: project van de gemiste kansen... Het kan anders!

De ontwikkeling van kazerne Panquin is volop bezig. N-VA, CD&V en Groen-Vooruit kozen voor een project met een luxe hotel, een vijver en 'betaalbaar wonen'. Iets wat voor veel ophef zorgt bij de Tervurenaar. ‘Een beleid van gemiste kansen’, is het besluit van Open Tervuren. Een terugblik en de voorstellen van Open Tervuren om Panquin écht terug te geven aan Tervuren.

Historiek
De kazerne Panquin ligt pal in het centrum van de gemeente Tervuren. Het hoefijzervormig stallen- en bediendecomplex werd opgetrokken halverwege de 18de eeuw en was bedoeld als prestigieuze inkom tot de zomerresidentie van Karel van Lotharingen, vanaf 1897 omgevormd tot Panquinkazerne.

Bij keizerlijk decreet van 1749 kreeg Karel van Lotharingen als gouverneur-generaal van de Oostenrijkse Nederlanden (1741-1771) de volledige beschikking over het domein van Tervuren onder voorwaarde dat alle verbouwingen en aanpassingen op eigen kosten werden uitgevoerd. Rond 1750 werd gestart met de bouw van een indrukwekkend stallen- en bediendecomplex, tezelfdertijd opgevat als nieuwe monumentale kasteeltoegang in de as van de Kasteelstraat.

Een koppig ministerie van Defensie
Rond 2001 kwam de overname van de kazerne Panquin door de gemeente Tervuren al eens in de media. Ooit werd er zelfs aan gedacht om hier het gemeentehuis en andere gemeenschapsfaciliteiten onder te brengen. Helaas, het zou nog twee decennia duren voor het ministerie van Defensie de kazerne Panquin en het sportdomein Polygoon in Duisburg uit eigen beweging zou afstoten. Ondertussen zorgde de gemeente Tervuren zelf voor een centralisatie van de administratie in het nieuwe gemeentehuis.

Betaalbaar wonen, maar voor wie?
Halverwege de bestuursperiode 2013-2019 kwam er opnieuw schot in de zaak. Defensie liet de gemeente Tervuren weten dat ze Panquin afstootte. Niet langer een militair domein in Tervuren dus, wel een unieke kans voor de toekomst. De gemeente Tervuren besliste om kazerne Panquin te onteigenen en verkocht het daarna (mét forse winst) aan een projectontwikkelaar.

Ondertussen maakte N-VA, CD&V en Groen-Vooruit de plannen voor Panquin concreet en werden ze ook goedgekeurd door de meerderheid in de gemeenteraad. De gemeenteraadsleden van Open Tervuren steunden het grote plan voor Panquin niet.

Zo komt er een vijver, een luxehotel en peperdure luxe appartementen. Daarnaast pakken N-VA, CD&V en Groen-Vooruit ook uit met een deel “betaalbaar woonaanbod”. Open Tervuren stelt zich ernstige vragen bij de maatstaf die hier wordt gehanteerd. Een jong koppel, een alleenstaande, of mensen zelfs met een klein spaarboekje worden amper bediend met die vermeende “betaalbaar woonaanbod”.

“De ironie is groot in dit verhaal. In het verleden was het hoefijzer Panquin bestemd om de elite comfort te bieden. N-VA Tervuren beweerde dat zij de kazerne zou “teruggeven aan de Tervurenaars”. Doch, de nieuwe invulling met luxe appartementen en een luxueus hotel krijgt ook een invulling die bedoeld is om de elite comfort te bieden net zoals in de 18e eeuw. We hebben hier kansen gemist om een meerwaarde voor de brede gemeenschap te creëren.”, aldus Thomas Geyns van Open Tervuren.

Tijdens de gemeenteraad van donderdag 24 juni 2021 bevestigde burgemeester Marc Charlier (N-VA) de luxe-aanpak ook. Hij verklaarde dat het project Panquin de gegoede burger beoogt en dat 66% van de kopers Tervurenaars zijn. Uiteraard zegt dat cijfer zeer weinig over het betaalbaar woonbeleid van de gemeente Tervuren. Er was de Tervurenaar immers voorgehouden dat het specifiek ging om betaalbaar wonen. Op die manier kunnen de kinderen van Tervurenaars ook écht in Tervuren blijven wonen. Dit mega-project in en rond kazerne Panquin richt zich helemaal niet tot die doelgroep. De meederheidspartijen N-VA, CD&V en Groen-Vooruit vallen hier volledig door de mand. Kazerne Panquin scoort ruimschoots onvoldoende om wonen betaalbaar te houden voor de Tervurenaar.

Wat stelde Open Tervuren dan voor?

1. Participatie: wat wil de Tervurenaar?

In Tervuren kon geen enkele burger zich uitspreken over de plannen met Panquin. Of zelfs maar ideeën geven. Open Tervuren betreurt dit ten zeerste. “Kijk naar hoe Overijse de vernieuwing van de Markthal aanpakt. Inwoners mochten zich uitspreken over de site als centrale spil binnen het dorpsweefsel van Overijse.”, aldus gemeenteraadslid Ineke Casier (Open Tervuren. “Zo’n aanpak verdient de Tervurenaar eveneens”.

Anno 2021 mag de participatie van de burger, de noodzakelijke samenwerking tussen burger en bestuur en de lokale democratie zich niet beperkten tot een stembusgang eens om de 6 jaar. In moderne tijden moet de burger zich over zo’n groot project rechtstreeks kunnen uitspreken. En dat kan op verschillende manieren.

Zo maakten de leerlingen van 6B van het Heilig Hart College Tervuren in aanloop van de opstart van de ontwikkeling van Panquin zelf enkele plannen. Zij stelden voor om in het project Panquin zalen voor verenigingen te voorzien, maar ook een heus avonturenpark, een locatie voor speel- en bosklassen én een museum. Allemaal zeer relevante en realistische ideeën. Maar N-VA, CD&V en Groen-Vooruit beslisten om deze goede voorstellen volledig naast zich neer te leggen. “Dit initiatief toont aan dat iedereen wel ideeën heeft over de herbestemming van Panquin. Jammer dat het gemeentebestuur niet openstaat voor échte inspraak en participatie. Het gemeentebestuur is overtuigd van haar eigen grote gelijk, legt elke kritiek naast zich neer en gaat volledig voor het luxe-project Panquin.’, stelt gemeenteraadslid Bram Bartholomees (Open Tervuren).

Een gemeentelijk museum komt er wel op de site Panquin. Maar dat is eerder een keuze bij gebrek aan een andere locatie, het museum is immers al jaren gesloten, dan een gevolg van de brainstorm door de leerlingen van het Heilig Hart College.

2. Een unieke evenement locatie!

Het domein rond Panquin bood de uitgelezen kans om voor onze regio een unieke eventlocatie uit te bouwen. Zo konden we er bijvoorbeeld het EK voetbal op groot scherm brengen, maar ook themamarktjes in een uniek decor organiseren. Denk bijvoorbeeld ook aan de organisatie van ’T Festival of andere leuke concertjes. De jeugd mag toch ook nog eens kunnen feesten in eigen dorp?

Daarnaast ontbreekt Tervuren ook feestzalen. Zo’n feestzaal had een extra troef geweest voor Tervuren, iets voor elke Tervurenaar. De komst van een extra vijver (boven op die van het park en de gemeentelijke Robianovijvers) maakt het gebruik van het domein Panquin als eventlocatie definitief onmogelijk.

3. Meer aandacht voor de noden van het gemeenschapsleven

Het ontbreekt Tervuren-centrum aan feest- en vergaderzalen voor verenigingen. Een deel van Panquin had perfect opengesteld kunnen worden voor de verschillende jeugd-, sport- en cultuurverenigingen. Zij zijn immers het sociale weefsel van onze gemeente en verdienen goede infrastructurele ondersteuning.

Waarom ook geen workhubs? Telewerken maakt vanaf nu deel uit van de toekomst. Maar wie wil altijd in zijn eigen keuken of bureautje werken? Of een incubator-ruimte voor startende ondernemingen die zo kunnen groeien in Tervuren. Panquin zou zo gezellige en vruchtbare werklocatie worden, grenzend aan het prachtige Warandepark?

Kortom, er was nog veel meer mogelijk! Alleen wou het huidige bestuur niet zo creatief nadenken over de toekomst van zo’n belangrijke locatie in het centrum van Tervuren.

4. Een logisch woonbeleid

Betaalbaar wonen is rond elke stad een aandachtspunt. In Tervuren stelt dit probleem zich zeer acuut. Het is daarom aan het gemeentebestuur om van een betaalbaar woonbeleid een topprioriteit te maken. De site van Panquin leent zich er zeker toe om woningen te voorzien. Doch, we moeten hier veel strenger toezien en de regie zelf in handen houden.

Groen-Vooruit is tevreden met een vijver. N-VA glimde in de pers van trots met de komst van het luxehotel. Het resultaat van Panquin is de uitkomst van een onlogische coalitie die moet proberen het onverzoenbare te verzoenen. Wij betreuren dat N-VA, CD&V, Groen-Vooruit gekozen hebben voor een prestigeproject dat eigenlijk in Knokke thuishoort. Het getuigt van een (ruimtelijk) beleid dat regelrecht indruist tegen de ziel van ons dorp. De gemeenteraadsleden van Open Tervuren verzetten zich tegen de voorgestelde invulling.

• Heeft u een verhaal over Panquin dat u met ons wilt delen? Laat het ons weten via info @ opentervuren.be

• Onze fractievoorzitter Thomas Geyns nam het beleid en de keuzes voor Panquin stevig op de korrel. Herbekijk hieronder zijn tussenkomst op de gemeenteraad van 24 juni 2021.